Нийт 130 гаруй орны 749 төслөөс 18 төслийг шилдгээр шалгаруулж, уг үзэсгэлэнд оролцож дэлхий нийтэд туршлагаа сурталчлах боломжийг олгож байгаа юм.

Тэдний нэг нь Швейцарийн хөгжлийн агентлагаас хэрэгжүүлж буй бэлчээр сэргээн сайжруулах зорилготой “Ногоон алт” төсөл байв. Ийнхүү монголын малчид уламжлалаа сэргээн, бэлчээрийн нөөцийг хэрхэн зөв зохистой ашиглаж буйг харуулсан баримтат кино үзэсгэлэнгийн гол танхимд үзэгчдийн хүртээл болж байна.

Дэлхийн нийтийн хүнсний аюулгүй байдлыг хангах, байгалийн баялгийн зохистой ашиглалтыг хөхиүлэн дэмжсэн уг үзэсгэлэн нь дэлхийн олон орныг хамарсан томоохон үйл явдал юм. Уг үзэсгэлэн нь Итали улсын Милан хотноо 2015 оны тавдугаар сарын 1-нээс аравдугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл үргэлжлэнэ.

Өнгөрсөн онд үзэсгэлэнг зохион байгуулагчдаас дэлхийн нийтэд хандан хүнсний аюулгүй байдал,  байгалийн нөөцийн менежментийн бүхий л салбарт амжилттай хэрэгжиж буй төсөл, хөтөлбөр, үйл ажиллагаа, шинжлэх ухааны шийдлүүдийг “Тогтвортой хөгжлийн шилдэг туршлага” номинацид өрсөлдөхийг уриалсан билээ.

Тэмцээний үндсэн зорилго нь хүнсний аюулгүй байдлыг хангах бодит шийдлүүдийг олох, түгээн дэлгэрүүлэх, ялангуяа хөгжиж буй орнуудын эрэлт хэрэгцээ, бодит байдал, шаардлагад нийцүүлэн байгалийн нөөцийг тогтвортой ашиглаж байгаа шилдэг арга замуудыг дэлхий нийтэд сурталчлах, түгээн дэлгэрүүлэх тухай юм.

“Монголын өргөн уудам нутаг дэвсгэрийн ихэнх хувийг бүрдүүлдэг бэлчээр нутаг малчдын хувьд зөвхөн малын тэжээлийн үндсэн эх үүсвэр бус харин тэдний төрөлх эх нутаг юм. Иймд малчид бэлчээр нутаг усаа ихэд хайрлан хамгаалж, сэргээж торддог сайхан уламжлалтай” хэмээн Ногоон Алт төслийн менежер Ц. Энх-Амгалан хэллээ.

Тэрээр мөн “Энэхүү дэлхийн хэмжээний том үзэсгэлэнд манай төсөл шалгарсан нь монгол малчдын хувьд тэдний үеийн үед байгаль орчноо хайрлан хамгаалж, хүндэлж ирсэн үйл хэрэгт нь их урам өглөө” гэв.

Нийт зургаан сар үргэлжлэх тус үзэсгэлэнд дэлхийн 20 сая гаруй зочид оролцоно.

Үзэсгэлэнгийн мэдээллийн сувгуудаар цацагдсан Ногоон Алт төслийн талаарх илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоор орж харна уу.

http://magazine.expo2015.org/cs/Exponet/en/innovation/grazing-lands-at-risk-for-desertification--the-solution-in-mongolia

Дээрх мэдээллийн монгол хэл дээрх орчуулгыг дараах холбоосоор орж хүлээн авна уу.

http://www.sdcprojects.mn/public/wp1/?p=334

“Милан 2015” Үзэсгэлэн болон шалгарсан бусад төслийн талаарх мэдээллийг дараах холбоосноос харна уу (зөвхөн англи хэл дээр).

http://www.expo2015.org/en/project/feeding-knowledge

Нэмэлт мэдээлэл авахыг хүсвэл бидэнтэй дараах хаягаар холбогдоно уу.

info@greengold.mn

Харин харьцангуй бага, хэмжээгээр нь жишвэл нийт бэлчээрийн долоо орчим хувь нь байгалийн аясаар эргэн сэргэх чадвараа бүрэн алдаж цөлжихөд хүрсэн гэсэн цочроосон дүн гарчээ.

Бэлчээрийн төлөв байдлын үндэсний тайланг Монгол улсын Засгийн газарт хүлээлгэн өгөх зөвлөгөөн 2014 оны тавдугаар сарын 28-д болж зургаан жилийн туршид Ногоон алт төслийн дэмжлэгтэйгээр Ус цаг уур, орчны шинжилгээний газар, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Газрын харилцаа геодези зураг зүйн газар хамтран хийсэн судлагааны ажлыг дүгнэн  хэлэлцлээ.

“Монгол улсын стратегийн чухал ач холбогдол бүхий салбарын хувьд бэлчээрийн чанарын асуудлыг хэлэлцэх нь маш ач холбогдолтой юм. Учир нь энэ салбар нь хүнсний аюулгүй байдал, хөдөөгийн иргэдийн ажлын байрны асуудал гээд чухал зүйлсийг багтаадаг” гэж ХХАА-н сайд Р. Бурмаа хэлсэн үгэндээ онцоллоо. 

Малын бэлчээр ихээхэн доройтож байгаа нь Монголын мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн тогтвортой байдалд нөлөөлж буйг судалгаа тогтоосон.

Уур амьсгалын өөрчлөлт болон хур тунадас багассаж, малын тоо хэт ихээр өсөж байгаа зэрэг нь Монгол орны нийт бэлчээр нутаг, түүний дотор хойд болон төвийн бүсийн бэлчээр эрчимтэй доройтоход үлэмж нөлөөлж байна.

Иймээс үндсэн төлөв байдлаа алдалгүй харьцангуй соргогоороо байгаа бэлчээрээ тогтвортой барих, доройтсон бэлчээрийн олон наст үет ургамлын сэргэлтийг дэмжих, идэмж муутай болон ашиггүй зүйл ургамлын хувь хэмжээг бууруулах, хөрсний элэгдэл, эвдрэлийг богино хугацаанд эрчимтэй сааруулах ашиглалтыг нэвтрүүлэх шаардлагатай байна. 

Мал аж ахуйн үйлдвэрлэл, байгаль орчны бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний шинэ арга зүйг хэрэгжүүлэх шаардлага тулгарч байна. Гэвч, малын тоо бэлчээрийн даацаас үлэмж хэмжээгээр хэтэрсэн байгаа нь мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийг тогтвортой хөтлөхөд хамгийн гол саад бэрхшээл нь болсоор байна.

Нөгөө талаас нь авч үзвэл Монгол орны мал аж ахуйн үйлдвэрлэл, хүнсний аюулгүй байдлын баталгаа болсон бэлчээрийн ашиглалтыг уур амьсгалын болон газар ашиглалтын өөрчлөлтөд зохицуулах, газрын бодлогыг шинэчлэн сайжруулах багагүй боломж байгааг уг тайланд онцолсон.

Тайлангаар бэлчээрийн төлөв байдал, чадавхийн үнэлгээ, мониторингийн цэгийн  дийлэнх нь төлөөлж байгаа Монгол орны нийт бэлчээрийн талаас илүү нь үндсэн төлөв байдлаа хараахан бүрэн алдчихаагүй, одоогийн ашиглалтын хэлбэрийг үндсээр нь өөрчилж чадваас 10 жилийн дотор сэргэн сайжрах боломжтой гэсэн дүн гарлаа.

Судалгааг бүрэн эхээр татаж авах (PDF, 39 Pages, 2.3 MB)

Төслийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах вэвсайтаас авна уу.

www.greenmongolia.mn